تیروئید نوزاد و ارتباط آن با زردی و روشهای درمان آن
تیروئید يك غده كوچک است كه در در تمام افراد سالم و همینطور در نوزاد تازه متولد شده وجود دارد و کارش این است که هورمون توليد و به داخل خون ترشح میکند. این هورمون‌ها از طريق خون در تمام بدن حرک میکند و عملکرد بدن را تنظیم مینماید. در بعضی افراد گره تیروئید وجود دارد.
گره تيروئيد یک نوع برجستگی است كه از خود تيروئيد به وجود می آید و داخل يا روی آن رشد میکند. و معمولاً ارتباطي با پركاری يا كم‌كاری تيروئيد ندارد.
انواع بیماری تیروئید
1- تیروئید کم کار
شایعترین نوع آن است و سيستم ايمنی فرد غده تيروئيد را به اشتباه به جای بيگانه مورد حمله قرار می‌دهد و به آن آسيب می‌رساند طوری كه ظرفيت توليد هورمون كاهش میابد.
مهمترین علائم آن کم شدن اشتها، عدم تحمل سرما، خشكی پوست، موهای شكننده، ضعف و خستگی، صدای خشن، یبوست، گرفتگی عضلات، كم شدن حافظه، احساس خواب آلودگی در روز، عدم تمركز، بی‌حس شدن دست‌ها و پاها، افزايش وزن، پف کردن چشم‌ها، خونريزی ماهيانه شديد و نامنظم، ترشح شير از پستان‌ها، نازایی، گواتر و یرقان کودکان میباشد.
برای درمان کم کاری تیروئید از قرص لووتيروكسين روزی یکبار و هر صبح استفاده میشود. لووتيروكسين روزانه يك بار مصرف مي‌شود كه ترجيحاً به هنگام صبح است. مصرف بیش از این مقدار توصیه نمیگردد زیرا در طولانی مدت باعث پوکی استخوان و بیماری قلبی میشود.
مصرف لووتيروكسين در دوران بارداری بي خطر است و خانم باردار مبتلا به این بیماری نبايد به هيچ وجه دارو را قطع كند. ضمنا ممكن است در دوران بارداری مقادير بيشتری از دارو مورد نياز باشد.
2- تیروئید پرکار
پرکاری غده تیروئید زمانی به وجود می آید که بیشتر از حد طبیعی خود هورمون ترشح کند. بیماری گریوز، از شایعترین علل پرکاری غده تیروئید نوزاد است. این بیماری از جمله مواردی است که سابقه بیماری قبلی در آن مهم است. از علائم آن میتوان به حساسیت به گرما، بیش فعالی و پر خوری اشاره نمود.
تيروئيد در اطفال و نوزادان
تیروئید نوزاد همانند آنچه که در بزرگسالان وجود دارد بروز می کند. هر چند درمان این بیماریها در اطفال اندکی متفاوت از بزرگسالان می باشد اما اصول درمانشان یکی است. از مهمترین بیماریهای تیروئید نوزاد میتوان به کم کاری مادرزادی غده تیروئید، گواتر مادرزادی، تیروئیدیت هاشیموتو و بیماری گریوز اشاره کرد.
مهمترین علائم آن نیز تاخیر در تولد، اندام درشت، زردی نوزاد و تاخیر در تکامل سیستم اسکلتی، اشکال در تغذیه، کاهش دمای بدن، یبوست، اتساع شکم، فتق نافی، پوست خشک، زبان بزرگ و گریه خشن می باشد. گفتنی است چنانچه کودک در بدو تولد طبق تشخیص پزشک دارای بیماری زردی نوزادی باشد لازم است که از دستگاه زردی جهت درمان استفاده نماید.
تشخیص و درمان به موقع این بیماری از عقب ماندگی ذهنی نوزاد پیشگیری نموده و باعث رشد طبیعی می شود چون اکثر نوزادان مبتلا به کم کاری مادرزادی غده تیروئید علائم و نشانه های کم کاری این غده را هنگام تولد نشان نمی دهند. برای تشخیص بیماری مذکور ازغربالگری استفاده میشود که با گرفتن یک نمونه خون از پاشنه پای بچه 2 تا 5 روز بعد از تولد انجام می شود. ضمنا بیماری فاویسم نوزادان نیز حتما باید بررسی گردد.
در صورت عدم تشخیص بیماری در زمان تولد، فرد در آینده با اختلالات ذهنی در یادگیری و افت تحصیلی مواجه میشود. در موارد محدودی هم با انجام این غربالگری بیماری تشخیص داده نمی‌شود زیرا کودک تا زمانی که در رحم مادر است از هورمون تیروئید مادر استفاده میکند و ممکن است بعد از تولد هم همچنان هورمون مادر در بدن نوزاد وجود باشد که چند ماه بعد و عدم ترشح هورمون تیروئید علائم کم کاری نمایان میگردد.
