بسیاری از والدین از پدران و مادران خود شنیده اند که اگر فرزندشان با زردی به دنیا آمد از لامپ مهتابی برای زردی نوزاد خود استفاده نمایند اما باید گفت که انجام این عمل که هیچ جنبه علمی نیز ندارد نه تنها بیماری نوزادان را رفع نمیکند بلکه گاها باعث ایجاد افزایش شدت آن و همچنین سوختگی پوست و همچنین خطرات غیر قابل جبران از جمله مرگ کودک میشود. به این لامپها فلورسنت (FLUORESCENT) نیز گفته میشود.
این لامپها دارای لوله ای شیشه ای میباشند که داخل آن از گاز آرگون یا نئون پر شده است و مقدار کمی جیوه نیز در آن وجود دارد. در دو سر شیشه نیز دو المنت مخصوص عبور جریان برق قرار دارد. وقتی که جریان برق در المنتهایی که در دو انتهای لوله قرار دارند برسد باعث داغ شدن المنت میشود. داغ شدن المنت باعث میشود که گاز آرگون و یا نئون داخل لوله نیز داغ شود و نهایتا همین حرارت ایجاد شده باعث بخار شدن جیوه موجود در آن و در نتیجه ایجاد نور میگردد.
تولید نور در این روش همراه با اشعه مادون قرمز (UV) بوده و این اشعه به شدت برای چشم و پوست انسان مضر بوده و سرطان زاست. حالا در نظر بگیرید که این نور بر بدن لطیف و نحیف نوزاد چند روزه به طور مستقیم و بدون لباس بتابد. آیا وجدان هیچ پدر و مادری اجازه این کار را میدهد؟
آیا لامپ مهتابی میتواند برای از بین بردن زردی نوزاد مفید باشد؟
دفع زردی با شکسته شدن و خرد شدن مولکولهای بیبی روبین خون با طول موج بین 430 تا 470 نانومتر انجام میشود در صورتی که در فلورسنت دامنه وسیعی از طول موج نور (تمام اندازه هایی که چشم انسان میتواند آن را ببیند) تولید میگردد که میتواند آسیب های دیگری را به نوزاد وارد کند.
ضمنا این نوع از لامپ ها هم شکننده هستند و هم به شدت داغ میکنند. به کرار پیش آمده که این لامپ ها در حین کار شکسته و خرد شده و شیشه خورده های داغ آن بر روی بدن کاملا عریان و پوست بدون محافظ بچه ریخته و باعث سوختگی شدید و حتی مرگش نیز شده است.
البته انواعی از لامپ های مهتابی برای زردی نوزاد وجود دارند که طول موج آنها ویژه از بین بردن بیلی روبین خون است. اگر چه آنها بیماری فوق را درمان مینماید اما مضراتی که عینا به آنها اشاره شده را دارند.
با توضیحات داده شده اجاره فلورسنت اصلا به صلاح نیست اما امروزه در بعضی جاها دستگاه فتوتراپی را اشتباها و یا در لفظ عامیانه اجاره مهتابی بیان میکنند که در اصل منظور و مقصود همان فوتوتراپی است.
به خانواده های عزیز توصیه میشود که در صورت وجود یرقان در فرزند خود بدون انجام رفتارهای پرخطر از دستگاههای فتوتراپی استاندارد که لامپ های ال ای دی دارند و برخلاف لامپهای فلورسنت امواج مضر تولید نمیکنند و بسیار برای درمان کودکان مفید هستند استفاده کنند تا خیالشان راحت باشد. ضمنا لامپ های ال ای دی نمیشکنند و در نتیجه خطر ریختن خورده شیشه بر بدن کودک نیز منتفی است.