درمان زردی نوزاد در منزل

بسیاری از کودکان در بدو تولدشان با زردی به دنیا می آیند که لازم است در اسرع وقت درمان گردند و در چنین حالتی والدین عمدتا تمایل دارند از روشهای درمان زردی نوزاد در منزل و در کنار خود استفاده نمایند.

زردی نوزاد یک بیماری شایع است و تعداد قابل توجهی از نوزادان (حدود 70 درصد) در بدو تولد با این بیماری متولد میگردند فارغ از اینکه علت و منشا این بیماری چه چیزی است باید در اسرع وقت درمان گردد که یکی از روشها استفاده از طب سنتی زردی نوزاد است.

مهمترین علائم این عارضه در نوزادان تغییر رنگ پوست نوزاد به زرد است به گونه ای که با نگاه به کودک میتوان آن را به راحتی مشاهده کرد. قابل ذکر است بررسی رنگ پوست نوزاد باید در فضای کاملا روشن و ترجیحا زیر نور آفتاب باشد تا خطایی ایجاد نگردد.

گاها پیش آمده که میزان و شدت بیماری خیلی کم است و شاید ظاهر کودک به طور قطعی بیماری را نشان ندهد. به کرار نیز اتفاق افتاده که بچه تا دو ماهگی نشانی از بیماری نداشته باشد که والدین باید توجه ویژه ای به فرزند خود نمایند تا به محض بروز علائم آن اقدامات درمانی را سریعا انجام دهند.

درمان زردی نوزاد در منزل چگونه انجام میشود؟

زردی بیماری شایع اغلب نوزادان است که خود را با رنگ زرد نشان میدهد و بسته به میزانش باعث زرد شدن چشمها، صورت، زیر گلو و در صورت شدت آن میتواند کل بدن را احاطه نماید. عمدتا زردی در نوزادان در 4 روز اول تولد خود را نمایان میکند اما بروز آن تا 2 ماهگی نیز امکانپذیر است. لذا ضرورت دارد تا والدین در طول 2 ماه اول تولد فرزند خود را مرتب از این منظر کنترل نمایند.

به طور کلی علت زردی نوزاد میتواند موارد زیر باشد:

• گروه خونی مادر O و گروه خونی نوزاد A یا B
• مادر Rh منفی و بچه Rh مثبت
• وجود سابقه بیماری فوق الذکر و درجه زردی بالا برای فرزندان قبلی
• نخوردن شیر مادر به مقدار کافی در روزهای اول تولد
• نوزادانی که زودتر از موقع به دنیا بیایند (نوزادان نارس)
• کودکان با وزن تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم
• نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت
• نوزاد مبتلا به درجه بالای فاویسم

زمانهایی که کودک باید به دقت چک شود

یکی از دغدغه های والدین این است که زردی نوزاد تا چند روزگی خطرناک است . به طور کلی زردی باید تا دو ماهگی نوزاد به طور دقیق تحت بررسی باشد چرا که امکان صعود این بیماری تا 2 ماهگی به علت های مختلف وجود دارد ولی زمانهای ضروری جهت بررسی دقیق عبارتند از سه روزه ، چهار روزه ، پنج روزه ، 12 روزه ، 14 روزه ، یک ماهه و دو ماهه یا 60 روزگی.

برای بسیاری از والدین نیز این سوال وجود دارد که زردی نوزاد چند باید باشد تا خطری بچه را تهدید نکند که قابل ذکر است عدد آن بسته به شرایط و همچنین بیماریهای زمینه ای ممکن است تغییر کند ولی به طور کلی عدد بیلی روبین کمتر از 8 به شرط اینکه روند افزایشی نداشته باشد مشکلی برای کودک ایجاد نمیکند.

تشخیص درمان زردی نوزاد چگونه است؟

رنگ پوست نوزاد و به خصوص چشمها میتواند گویای این بیماری باشد که البته افراد با تجربه میتوانند آن را تشخیص دهند. اما برای مادران جوان و کم تجربه هیچ راهی بهتر از تشخیص درجه زردی نوزاد با روشهای علمی نیست و این روشها عبارتنتد از آزمایش خون و یا استفاده از دستگاه بیلی چک. ضمنا با مراجعه به جدول مربوطه میتوان میزان بیماری را نیز تخمین زد. به طور کلی روشهای تشخیص زردی نوزاد عبارتند از:

1- به صورت تجربی

تعیین عدد زردی در این روش نیاز به تجربه فراوان دارد و شاید برای مادر جوانی که فرزند اول خود را به دنیا آورده خیلی کارآمد نباشد و چه بسا ممکن است باعث ایجاد خطا و حتی ترس و دلهره در والدین گردد لذا توصیه میشود این روش آزمایش توسط افراد با تجربه انجام شود.

برای تشخیص زردی نوزاد در این روش کافیست با انگشت شصت خود پوست کودک را کمی فشار داده و سپس آن را برداشته و بلافاصله به رنگ پوست در محل اثر انگشت دقت کنید. چنانچه جای انگشت به رنگ زرد تغییر نماید یعنی درجه زردی نوزاد شما بالاست و ضرورت دارد که برای درمانش اقدام گردد.

2- استفاده از دستگاه بیلی چک

این دستگاه یک وسیله دیجیتالی است که بدون اینکه نیاز به گرفتن خون از کودک باشد و یا حتی بدون تماس مستقیم با پوست بچه میتواند درجه زردی نوزادان را اندازه گیری نماید. کافیست پروپ دستگاه را به پیشانی کودک نزدیک کرده و میزان بیماری را اندازه گیری کرد. دقت تعیین درجه در این روش کمتر از آزمایش خون بوده اما چنانچه دستگاه بیلی چک از نوع مرغوب باشد قابل قبول است.

3- آزمایش خون

یکی از روشهایی که از گدشته تا به امروز جهت علت و تعیین درجه بیماری استفاده میشود گرفتن آزمایش زردی نوزاد با خون است. تشخیص بیماری با این روش بسیار دقیق است و هیچگونه خطایی ندارد و همین مسئله باعث میگردد که در صورت وجود بیماری نسبت به درمان آن با بهترین روشهای ممکن اقدام نمود.

نوزاد را به آزمایشگاه برده و متصدی از کف پای کودک چند قطره خون میگیرد. پس از گرفتن خون، بعد از گذشت حدود 2 ساعت جواب آزمایش زردی نوزاد در برگه ای به والدین تحویل داده میشود. در این برگه جواب به صورت دایرکت، این دایرکت و توتال بیان میگردد.

4- جدول درمان زردی نوزاد

یکی از روشهای بسیار ساده که از قضا دقت بالایی نیز دارد تعیین عدد زردی با استفاده از جداول مرتبط است بدون اینکه لازم باشد از فرزند خود آزمایش خون بگیرید. کافیست به جدول مربوطه مراجعه کرده و از میزان بیماری فرزند خود به طور دقیق مطلع شوید.

طبق جدول در صورتی که فقط صورت بچه زرد باشد، عدد زردی بین ۵ تا ۷ میباشد. اگر زردی پوست از زیر گردن تا ناف را فرا گرفته باشد این عدد بین  10 تا 15 قرار دارد. چنانچه زردی پوست بدن از ناف تا پایین شکم باشد میزان آن حدودا 20 است و چنانچه زردی کل بدن را احاطه کرده باشد عدد مذکور 25 میلیگرم بر دسی‌لیتر می باشد.

رنج درجه زردی نوزاد سه تا پنج روزه باید حدود 5 میلیگرم بر دسی لیتر باشد. اگر در ۲۴ ساعت اولیه تولد، این درجه بیشتر از ۵ میلی گرم بر دسی لیتر بود می بایست سریعا به پزشک مراجعه کنید. مطابق جدول فوق بیشترین شدت درجه زردی ۲۵ است که بسیار خطرناک خواهد بود که قطعا در این صورت پزشک دستور تعویض خون کودک را صادر خواهد کرد.

سریع ترین راه درمان زردی نوزاد در منزل

درمان زردی نوزاد از مهمترین اولویت های والدینی است که فرزندشان بیماری مذکور را دارد. بعد از اینکه از یکی از روشهای ذکر شده متوجه زردی در نوزاد خود و تشخیص علت آن شدید باید در اسرع وقت نسبت به درمان آن به یکی از روشهای زیر اقدام نمایید:

الف) درمان زردی نوزاد در منزل چنانچه شدت آن کم باشد

چنانچه میزان بیماری خفیف بوده و خیلی کم باشد یعنی سطح بیلی روبین خون پس از آزمایش حدود 8 و یا کمتر از آن را نشان دهد میتوان درمان را با طب سنتی انجام داد. گفتنی است این روش بسیار محدود و زمان بر بوده و میتواند باعث افزایش مدت زمان بهبودی گردد لذا ضرورت دارد والدین عزیز حتما با مشورت پزشک مبادرت به استفاده از طب سنتی زردی نوزاد بکنند که عبارتند از:

1- نور آفتاب

اگر زردی خیلی خفیف باشد میتوان کودک را در خانه نزدیک پنجره زیر نور آفتاب به مدت ۱۵ دقیقه و ۴ مرتبه طی روز قرار داد. نور خورشید بیلی‌ روبین خون را شکسته و سپس از طریق ادرار دفع می‌گردد.

2- شیر خشک

اگر زردی از شیر مادر باشد پزشک مجبور خواهد بود چند روزی آن را قطع کرده و تغذیه با شیر خشک انجام گردد.

3- برگ کلم

برگ کلم خوراکی فواید و خواص فراوانی دارد و مصرف آن برای هر انسانی میتواند مفید باشد اما مهمترین خصوصیت آن درمان زردی نوزاد در منزل است. مصرف کلم و همچنین کاهو برای مادران شیردهی که فرزندشان یرقان دارد بسیار مناسب بوده ضمن اینکه مصرف این خوراکی برای مادران باردار جهت جلوگیری از یرقان مفید میباشد.

4- عرق کاسنی

استفاده از عرق کاسنی برای درمان زردی نوزاد یکی از روشهای درمانی قدیمی است که در طب سنتی استفاده های فراوان دارد.

5- ترنجبین و شیر خشت

این دو ماده خوراکی نیز از قدیم الایام در بین خانواده های ایرانی مرسوم بوده و حتی بعضی از مادربزرگ ها ترنجبین و شیرخشت را به عنوان سیسمونی به نوزادان خود میدادند.

6- انار و لیموشیرین

مصرف آب انار و آب لیموشیرین نیز بسیار توصیه شده که البته باید توجه داشت که مصرف آنها توسط مادر باشد و نه نوزاد بنابراین مصرف این مواد خوراکی وقتی برای درمان زردی نوزاد در خانه مفید است که مادر از شیر خود به فرزندش بدهد.

7- قطره بیلی ناستر

قطره بیلی ناستر نیز یک قطره گیاهی است که خرید آن از داروخانه ها به راحتی امکان پذیر بوده و مصرف آن هیچ ضرری برای نوزاد ندارد و استفاده از آن یکی از روشهای قدیمی طب سنتی درمان زردی نوزاد در منزل است.

ب) درمان زردی نوزاد در منزل چنانچه شدت آن زیاد باشد

چنانچه پس از انجام آزمایش زردی نوزاد سطح بیلی روبین بالا باشد باز هم میتوان درمان را در خانه انجام داد اما نه به روشهای سنتی بلکه با استفاده از تجهیزات جانبی. بنابراین بهترین و سریع ترین راه درمان زردی نوزاد در منزل استفاده از دستگاه میباشد که هم نوع بیمارستانی دارد و هم نوع خانگی که نوعی که در خانه استفاده میشود دارای مزایای فراوانی میباشد از جمله اینکه نوزاد در کنار مادر است و رسیدگی به وی به سادگی انجام میشود ضمن اینکه شیر دادن به نوزاد زیر دستگاه زردی در خانه به راحتی امکان پذیر است.

در صورت بالا بودن بیش از حد مجاز درجه زردی خون نوزادان ( بالاتر از 20 میلی گرم بر دسی لیتر ) دیگر نور درمانی اثر گذار نیست. لذا ضرورت دارد که خون نوزاد تعویض گردد که باید با نظارت دقیق پزشک متخصص صورت گیرد. البته والدین عزیز در صورت مواجهه با چنین شرایطی نباید استرس به خود راه داده و نگران شوند چرا که این امر به راحتی قابل انجام میباشد و قطعا نوزاد دلبندشان پس از تعویض خون سلامتی خود را به طور کامل به دست خواهد آورد.

طب سنتی با تغذیه مادر

برای زردی نوزاد چی خوبه مادر بخوره ؟ به طور کلی زندگی مادران به دو بخش زمان بارداری و پس از زایمان تقسیم میشود. مادرانی که باردار هستند میتوانند با رعایت یکسری از اصول تغذیه ای و همچنین ورزشها و نرمشهای متناسب با آن دوران نسبت به کاهش احتمال بیماری فرزند خود پس از زایمان اقدام کنند. اما برای مادرانی که پس از زایمان فرزندشان یرقان دارد علاوه بر درمانهای خاصی که متعلق به کودک میباشد مادر نیز باید بداند چه چیزی بخورد تا فرزندش با سرعت بیشتری بهبود یابد.