نوزاد ترم به نوزادانی میگویند که دوره کامل جنینی را در رحم مادر میگذرانند که مدت زمان بارداری در این دوره حداقل 40 تا 42 هفته میباشد درمقابل به نوزادانی که قبل از 37 هفتگی به دنیا بیایند نوزاد نارس یا زودرس گفته میشود. نوزادان نارس خود نیز به دسته های مختلف طبقه بندی میشوند که لازم است مادران عزیز با این دسته بندیها آشنایی کامل داشته باشند تا بتوانند بهترین شیوه های مراقبتی را در پیش بگیرند.
انواع نوزاد نارس
به طور کلی نوزادان نارس یا زودرس به 4 دسته تقسیم میشوند که عبارتند از:
1- نوزادانی که زودتر از هفته 37 بارداری به دنیا می آیند و همچنین قد و وزن نوزاد کمتر از حد معمول (کمتر از 2700 گرم) میباشد که به اصطلاح به این نوزادان نارس approprate for gestsional age یا AGA میگویند.
2- نوزادانی که بعد از هفته 37 ام به دنیا می آیند اما وزن آنها از حد معمول و نرمال پایین تر است که به این نوزادان نارس small for gestsional age یا SGA میگویند.
3- نوزادانی که با وزن بسیار پایین (کمتر از 1500 گرم و یا حتی پایین تر از این وزن) به دنیا می آیند که به این گروه از نوزاد نارس extremely low birth weight یا ELBW میگویند.
4- نوزادانی که زودتر از موقع به دنیا می آیند اما وزنشان مطابق با نوزادان ترم است.
چرا کودکان زودرس متولد میشوند؟
به طور کلی عواملی که در ذیل بیان خواهد شد میتواند دلایل تولد نوزاد نارس باشد:
- شکل و ظاهر غیر متعارف و غیر معمول رحم مادر
- بیشتر از یک قلو بودن جنین
- وجود بیماری تیروئید، فشار خون، دیابت و بیماریهای کلیوی در مادر که میبایست قبل بارداری درمان گردد
- استفاده از سیگار و دخانیات توسط مادر
- ضعیف بودن جسم مادر که توانایی بارداری را نداشته باشد
- جدا شدن غیر منتظره جفت از رحم مادر
چه علائمی در مادر میتواند منجر به زایمان زودرس شود؟
- احساس فشار و درد در ناحیه لگن
- خونریزی به دفعات زیاد در واژن در سه ماهه سوم بارداری
- خارج شدن ترشحات رقیق از واژن که معمولا دمای آن با دمای بدن برابر است
در صورت بروز علائم فوق لازم است مادر به پزشک مراجعه کرده و نسبت به درمان این واقعه اقدام نماید. امروزه داروهای زیر پوستی و قرص های متنوعی وجود دارند که میتواند از تولد نوزاد نارس جلوگیری نماید.
مراقبت از نوزاد نارس و ترم
با توجه به اینکه نوزادان نارس عمدتا به لحاظ جسمانی ضعیف تر از نوزاد ترم هستند و حتی ممکن است بخشی از اجزا داخلی بدن تکامل نیافته باشد لذا مراقبت از آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از مهمترین بیماریهایی که گریبان یک کودک زودرس را میگیرد زردی نوزاد است چرا که چون کبد نوزاد نارس تکامل نیافته لذا امکان دفع بیلی روبین که عامل اصلی زردی نوزادان است وجود ندارد. بنابراین به والدین عزیز توصیه میگردد فرزند خود را از لحاظ بیماری مذکور تحت کنترل پزشک قرار داده و در صورت بروز علائم و ایجاد زردی، بی درنگ نسبت به درمان آن اقدام نمایند چرا که عدم درمان بیماری فوق الذکر عوارض بسیار خطرناکی در پی خواهد داشت.
از دیگر مشکلاتی که یک نوزاد نارس با آن درگیر خواهد بود عبارتند از: پایین بودن قند خون، تنفس سخت، کم خونی و حتی اختلال در بینایی و شنوایی و کم کاری تیروئید که لازم است والدین به این مهم نیز توجه ویژه ای داشته باشند.
مراقبت از زردی نوزاد در منزل
مراقبت از نوزاد نارس که با زردی متولد شده و جسم نحیفی دارد بسیار مهم است و هر گونه سهل انگاری در نگهداری از وی می تواند باعث به خطر افتادن جانش شود. پس از زایمان، بررسی داشتن بیماری زردی توسط پزشک مهمترین کار است. در صورت عدم بیماری و مرخص شدن مادر و فرزندش به منظور مراقبت هر چه بهتر از زردی نوزاد لازم است مراتب زیر توسط والدین حتما رعایت گردد:
- دمای اتاق نوزاد که باید در آن قرار بگیرد حدود ۲۸ درجه باشد.
- هر روز بچه را حمام کنید. نگران بند ناف نیز نباشید.
- جهت جلوگیری از ایجاد عفونت در نوزاد به خصوص نارس و زودرس ، ناف نوزاد را با الکل ضد عفونی و با گاز استریل پانسمان کنید.
- جهت جلوگیری از سوختگی لای پای بچه پوشکش را به موقع عوض نمایید و چنانچه سوختگی ایجاد گردید از پودر استفاده نکنید. میتوانید محل سوختگی را با آب و صابون بشوئید و خشک کنید سپس با پماد AD چرب نمائید.
- وجود ترشحات بیرنگ یا خون آلوده در قسمت تناسلی نوزاد دختر ایرادی ندارد و طبیعی است.
در صورت مشاهده هر گونه علائم زردی نوزاد، اسهال، بیحالی، بد نفس کشیدن، استفارغ، خوب شیر نخوردن، تب، سرفه، جوشهای چرکی، ترشح از ناف، تشنج و حرکات غیرطبیعی در کودک به پزشک مراجعه کنید. موکدا توصیه میگردد به لحاظ مراقبت صحیح از زردی نوزاد ،درمانش را به تاخیر نیندازید چرا که تاخیر در درمان این بیماری خطرات جبران ناپذیری دارد.
مرکز فروش و اجاره دستگاه زردی نوزاد نی نی سالم